صفحه اصلی / تاریخ ایران / تخریب مکانهای باستانی / پاسخ 4

mina_sams

زخم‌های کتیبهء بیستون
هنوز مطالعات باستان‌شناسان آلمانی روی مهم‌ترین سند خطی دورهء هخامنشی و قدیمی‌ترین گاه‌شماری ایرانی به پایان نرسیده بود که بررسی‌های‌سیف‌الله کامبخش متوجه آسیب‌هایی روی این کتیبه شد. او سال‌ها بعد در کتابش، «پژوهش‌های باستان‌شناسی در آناهیتای کنگاور»، به حفره‌های روی کتیبهء بیستون اشاره کرد و پر کردن آن‌ها باملات را به مسوولان وقت سازمان میراث فرهنگی پیشنهاد کرد، اما نه این پیشنهاد و نه اظهارنظرهای سال‌های بعد کارشناسان پژوهشگاه زمین‌شناسی، دانشگاه تهران و چندین نهاد پژوهشی و شرکت مهندسی مختلف، هیچ یک راه حل عملی برای جلوگیری از آسیب‌های بیش‌تر در کتیبهء هخامنشی بیستون در اختیار مسوولین میراث فرهنگی قرار نداد.
پس از آسیب‌شناسی کتیبهء داریوش در قالب یک پایان‌نامهء دانشجویی توسط ملیحه مهدی‌آبادی، مدیر وقت پروژهء بیستون که پس از سال‌ها تلاش و ثبت این اثر در فهرست جهانی از سمت خود کناره‌گیری کرد، آغاز شد و فعالیت مرمتی روی کتیبه از سال ۱۳۵۷ آغاز شد. از سال ۱۳۷۶ گروه‌های مختلفی بررسی و مطالعه روی کتیبه و آسیب‌شناسی آن را آغاز کردند. در نهایت طرح اجرایی عبدالعظیم امیر شاه کرمی، متخصص سازه و ژئوتکنیک مورد پذیرش کتیبهء فنی سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت تا اجرا شود. تهیهء پروندهء ثبت جهانی توسط ملیحه مهدی‌آبادی، و تهدید‌هایی از سوی سازمان‌های مختلف دولتی دشت بیستون و مسالهء‌ جهانی شدنش را نشانه‌ رفته بود باعث شد تا مرمت کتیبهء داریوش به زمانی پس از ثبت جهانی آن موکول شود. پس از ثبت بیستون مطالعات ادامه یافت و قرار شد تا با کمک کارشناس یونسکو عملیات مرمت کتیبهء بیستون آغاز شود که با تغییر مدیریت پایگاه پژوهشی بیستون این پرونده نیز متوقف شد. امروزه با توجه به تمامی اتفاقاتی که در محوطه‌های باستانی و تاریخی می‌افتد تازه‌ترین اثر ثبت شدهء ایران در فهرست میراث جهانی در سکوتی مبهم فرو رفته است.
با گفتگويي كوتاه با اهالي منطقه مشاهده مي گردد كه آنان بر اين باورند كه گنجينه هاي كهن بسياري از منطقه ملي بيستون به غارت رفته است .